Dev yatırım STAR Rafineri hizmete alınıyor

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, açılışta yaptığı konuşmada şu mesajları verdi:

"Sözlerimin başında Azerbaycan'ın 18 Ekim bağımsızlık gününü tebrik ediyorum. Sovyetler Birliği'nin dağılması ardından bağımsızlığını ilan eden Azerbaycan 27. yılını geride bıraktı. Bizim son devletimiz oluşu gibi kardeşlerimizin de en genç devletidir. Bakü'nün kurtuluşunun 100. yılı için oradaydım. Heyecanla gururla izledim. Türk ve Azerbaycanlı kardeşlerimiz geçmişte omuz omuza çarpıştığı gibi, bugün de omuz omuza yürüdü. Bu geçit töreni iki ülke arasındaki işbirliğinin bir nişanesiydi.

TANAP'I EKLEDİK

Bugün dünyada tescil edilen ilişkilerimizi bir adım öteye taşıyoruz. Bugün Star Rafinerisi'nin açılışı ile Azerbaycan'la ilişkilerimizi sadece hamaset ve siyaset boyutunda bırakmadan ekonomik boyutunu da güçlendiriyoruz. Daha önce Bakü-Tiflis-Ceyhan, Bakü-Tiflis-Erzurum boru hatlarını hayata geçirmiştik. Bu projelere bölgesel ve küresel etkisi olan TANAP'ı da projelerimize ekledik.

6.3 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM

Bugün açılışını yaptığımız Star Rafinerisi ile bir adım daha atıyoruz ve stratejik ortaklığımızı daha da güçlendirmiş oluyoruz. Dünyanın ticaret savaşları ve krizlerle sarsıldığı dönemde birer birer açılış yaptığımız projelerle ülkelerimizin ortak hedeflerine yaklaştırdığını düşünüyorum. Her şeyden önce Star Rafinerisi 6.3 milyar dolarlık bir yatırım.

10 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM

Bir taraftar konteyner limanı, bir bakıma petro kimya tesisleri... Bütün bunları ele aldığınızda burada yaklaşık 10 milyar dolarlık bir yatırım söz konusu. 2008'den beri enerji alanında ülkemizde imzalar atan Azerbaycanlı şirket SOCAR bu yatırımla yeni enerji yatırımını yine ülkemize kazandırmıştır. Bu proje son 30 yıldır gerçekleştirilen en büyük reel sektör yatırımıdır. Star Rafinerisi Avrupa, Ortadaoğu ve Kuzey Afrika bölgesinin en büyüğüdür. Böyle bir yatırım olunca, kendilerine bir destek de vereceğiz. Marifet iltifata tabiidir. Bizim üzerimize düşen görev de şu sadece Bakanlık'ta işlemler ve teşviklerden istifade etmiş olacak.

EN BÜYÜK YERLİLEŞME PROJESİ

Bu rafine Türkiye'nin en büyük yerlileştirme projesidir. Bu şekilde 1.5 milyar dolar tasarruf edilmesi planlanıyor. Yılda 10 milyon ton ham petrol işleme ve 1.6 milyon depolama kapasitesine sahip.Petrol ürünlerinde Türkiye'nin dışa bağımlılığının azalması hedefleniyor. 

İSTİHDAM BOYUTUYLA DA ÖNEMLİ

İstihdam boyutuyla da önemli... Bu tesiste 1100 kişi görev yapacak. Türkiye ve Azerbaycan ekonomilerine önemli bir girdi sağlanırken, Ege bölgemizde  de refahı sağlayacağız.

Türkiye olarak dayatmalara karşı cevabımızı diplomatik alanda en güçlü şekilde vermeyi sürdüreceğiz. Şu anda açılışını yaptığımız tesis bu kazançlı işbirliğinin örneğidir."

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın öncesinde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev,  Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Maliye ve Hazine Bakanı Berat Albayrak ve TBMM Başkanı Binali Yıldırım da açıklamalarda bulundu.

TEK NOKTADA YAPILAN EN BÜYÜK YATIRIM

Geniş çaplı hazırlıklar yapıldı. 7 yıllık yapım süreci ardından açılıyor. Türkiye’de özel sektörün tek noktaya yaptığı en büyük yatırım olan STAR Rafineri, yıllık 10 milyon ton ham petrol işleme kapasitesiyle Türkiye’nin petrol ürünü ihtiyacının yüzde 25’ini karşılayacak ve cari açığın azaltılmasına yılda 1.5 milyar dolarlık katkı sağlayacak. Tesis açıldıktan sonra 1.100 kişi istihdam edecek. Yatırım toplam 6.3 milyar dolar değerinde.

Türkiye'de özel sektörün tek noktaya yaptığı en büyük yatırımı olan STAR Rafinerisi, Avrupa, Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesinde son yıllarda gerçekleştirilen en büyük petrol operasyonları arasında yer alıyor. 

Rafineri, Türkiye'deki ilk "Stratejik Yatırım Teşvik Belgesi"ne sahip proje olma özelliği de taşıyor. 

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Azerbaycan devlet petrol şirketi SOCAR'ın iştiraki SOCAR Türkiye tarafından Aliağa'da inşa edilen ve reel sektörün 6,3 milyar dolarlık yatırımla tek noktaya yaptığı en büyük proje olma özelliğini taşıyan STAR Rafineri, Petkim Rüzgar Enerjisi Santrali, Petlim Konteynır Limanı ve Aliağa Genel Müdürlük binasının açılışı için gerçekleştirilen törende konuştu. 

Rafinerinin Türk-Azeri dostluğu ve iş birliğinin yeni nişanesi olduğunu dile getiren Dönmez, Aliağa'nın bugün Türk enerji tarihinde yeni bir döneme ev sahipliği yaptığını kaydetti. Bakan Dönmez, petrokimya alanında Türkiye’nin en önemli üslerinden biri olan Aliağa’da bir yatırımı daha gerçekleştirmenin gururunu hep birlikte yaşadıklarını ifade ederek, "Türkiye ve Azerbaycan arasındaki kardeşlik öylesine güçlü, öylesine derin bağlarla birbirine bağlı ki pek çok hayali gerçeğe dönüştürdük. Aramızdaki bu muhabbet ve samimiyet kader ortaklığımızın tezahürüdür" diye konuştu.

Azeri şair Bahtiyar Vahapzade’nin şiirine atıfta bulunan Dönmez, iki ülkenin bayraklarındaki yıldızın bugün STAR Rafineri ile  daha güçlü parladığını söyledi. Dönmez, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in güçlü vizyonları ve gelecek perspektifleriyle iki ülkenin enerjideki stratejik pozisyonlarının daha da güçlendiğini vurguladı.

CARİ AÇIĞI YILLIK 1,5 MİLYAR DOLAR AZALTACAK

Devreye giren STAR Rafineri'nin Türkiye’nin işlenmiş petrol ihtiyacının dörtte birini karşılayacağına işaret eden Dönmez, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Bu da cari açığımızın yıllık 1,5 milyar dolar azalmasına katkı sağlayacak. STAR Rafineri devreye girdikten sonra toplam rafinaj kapasitemiz yüzde 33 artarak yıllık yaklaşık 40 milyon tona ulaşacak. Bu da kendi öz yeterliliğimiz anlamında oldukça önemli. Öte yandan, STAR Rafineri yaklaşık 5 milyon tonluk dizel  üretimiyle de bu alandaki ithalatımızın yüzde 35 oranında azalmasını sağlayacak. STAR, Türkiye’nin ilk stratejik yatırım teşvik belgesine sahip projesi olması yönüyle de bizim için ayrı bir öneme sahip. Son 30 yıldır yapılan en büyük reel sektör yatırımı olan rafineri, aynı zamanda Avrupa, Orta Doğu ve Afrika bölgesindeki en büyük petrol operasyonlarından biri oldu. Hem Milli Enerji ve Maden Politikamızda hem de Hazine ve Maliye Bakanlığımız tarafından açıklanan Yeni Ekonomi Programı’nda petrokimya sektörünü öncelikli yatırım alanlarından biri olarak belirledik. Cumhurbaşkanımızın güçlü liderliği, bakanlıklarımız arasındaki uyum, koordinasyon ve yüksek sinerjiyle enerji ithalatımızı azaltacak her bir adımı büyük bir kararlılıkla atıyoruz. Büyük ve Güçlü Türkiye hedefimize giden yolda Azerbaycan’ı yanımızda görmek bizleri ziyadesiyle mutlu ediyor."

TÜRKİYE EKONOMİSİNE DUYULAN GÜVENİN KANITI

Dönmez, Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı'nın (TANAP) iki ülke arasındaki güçlü birlikteliğin en önemli sembollerinden biri olduğunu belirterek, "TANAP hem Türkiye'nin hem de Avrupa'nın enerji arz güvenliğine büyük katkılar sağlayacak. Ayrıca, Azerbaycan’ın küresel enerji piyasalarındaki tedarikçi rolünü daha da güçlendirecek. Sayın Cumhurbaşkanımızın daha önce de zikrettikleri üzere 'bölgedeki gücümüzü kardeşlikle büyüteceğiz.'  Ülkelerimiz arasındaki güven ve istikrar bizleri bölgesel ve küresel enerjinin merkezi konumuna taşıyacak" ifadelerini kullandı.   

Dönmez, Türkiye ekonomisine duyulan güvenin bugün SOCAR’ın yatırımıyla bir kez daha kanıtlandığı söyledi. Ticaret savaşlarının yaşandığı bu dönemde Türkiye'nin dünyaya entegre olan serbest piyasa ekonomisiyle yatırımcılarına öngörülebilir bir gelecek sunduğuna dikkati çeken Dönmez, şunları kaydetti:

"Türkiye, yatırımcı dostu ve liberal enerji piyasalarıyla büyümek, Türkiye üzerinden dünyaya açılmak isteyen bütün yatırımcılara kapılarını sonuna kadar açıyor. Türkiye ve Azerbaycan 21. yüzyılın enerji tarihini birlikte yazıyor. Bölgenin enerji arz güvenliği için her türlü inisiyatifi birlikte alıyor. Türkiye ve Azerbaycan’ın ekonomik entegrasyonu arttıkça bölgemiz düne göre daha güçlü ve huzurlu. Gelecek nesillerimiz de bu iş birliğinden doğacak güçle yarınları daha büyük umutlarla kucaklayacak. Ayırca, kardeş Azerbaycan’ın 27. bağımsızlık yıl dönümünü kutluyorum. Türkiye-Azerbaycan ilişkisi tarih boyunca en üst seviyede işbirliğine dayanmış ve dünyaya örnek olmuştur. 'Bir Millet İki Devlet' anlayışımız tüm alanlarda olduğu gibi enerjide de kendisini göstermeye devam edecek."

YATIRIMLAR 19,5 MİLYAR DOLARA ULAŞACAK

SOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev, kendileri için tarihi bir gün olduğunu ve dünyanın en yeni teknolojileriyle donatılan STAR Rafineri'nin Türkiye ve Azerbaycan arasında gelişen ekonominin en önemli projelerinden biri olacağını kaydetti. SOCAR olarak Türkiye’de 14,2 milyar dolara ulaşan yatırımları bulunduğunu anımsatan Abdullayev, "Tüm projeler tamamlandığında yatırım miktarımız 19,5 milyar dolara ulaşacak." dedi. 

YILLIK 10 MİLYON TON HAM PETROL İŞLEYECEK

Yapımı yaklaşık 7 yıl süren ve 6,3 milyar dolara mal olan yatırım, Avrupa, Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesinde son yıllarda gerçekleştirilen en büyük petrol operasyonları arasında yer alıyor. Türkiye'deki ilk "Stratejik Yatırım Teşvik Belgesi"ne sahip proje olma özelliği taşıyan rafinerinin Türkiye'nin dış ticaret açığını tek başına yıllık en az 1,5 milyar dolar azaltacağı öngörülüyor. Yıllık 10 milyon ton ham petrol işleme kapasiteli tesisin 4,8 milyon tonluk dizel üretim kabiliyetiyle dizelde ithalat oranını yüzde 40'ların altına düşürmesi bekleniyor. İnşaatında günlük ortalama 10 bin işçinin çalıştığı tesiste açılışın ardından bin 100 kişi istihdam edilecek.

BAKAN ALBAYRAK KONUŞTU

Açılışı törenine katılan Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak da yaptığı konuşmada Türkiye ve Azerbaycan kardeşliğinin 21'inci yüzyıldaki nişanı olan Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi'nin (TANAP) açılışından 4 ay sonra, dünyaya örnek olacak dev bir projenin açılışı için İzmir'de bir araya geldiklerini söyledi.

Enerji Bakanlığı görevini üstlendiği dönemde Milli Enerji ve Maden Politikaları içinde özellikle petrokimya endüstrisinde Türkiye'nin kapasitesine sağlayacağı büyük katkı sebebiyle STAR Rafineri'ye çok büyük önem verdiklerini belirten Albayrak, bu büyük projenin sadece sağlayacağı istihdam veya yatırım tutarı ile değil bu endüstride Türkiye'nin dışa bağımlılığını azaltmaya vereceği katkıdan dolayı da heyecanlandıklarını dile getirdi. 

"İşte bugün Yeni Ekonomi Programımızın temel hedef alanlarının başında gelen cari açığın azaltılması ve katma değeri yüksek ürün üretimi stratejilerimizi tam anlamıyla karşılaması nedeniyle heyecanımız bir kat daha arttı." diyen Bakan Albayrak, açılışta verilen fotoğrafın dünyanın içinden geçtiği karamsarlığa, belirsizliğe de aslında en güzel çözüm formülünü sunduğunu ifade etti. 

Türkiye ve Azerbaycan arasındaki dostluğu ve birliği dünyanın örnek alması gerektiğine işaret eden Albayrak, "Karşılıklı sağduyu ile ortak hedeflere, dayanışma içinde yüründüğünde bölgesel ve küresel huzura, istikrara ne denli büyük katkılar sunulabildiği bu fotoğrafla çok net bir şeklide görünüyor. Bu güçlü fotoğraf, dünyaya ülkelerin çıkarlarını, ekonomik istikrarlarını korumalarının yolunun, korumacılığı artırmaktan, ticaret savaşları çıkarmaktan değil dayanışmadan, rekabetçilikten, güçlü iş birliklerinden geçtiğini çok net ortaya koyar. Biz bu fotoğrafı, bu kardeşliği, bu birlik ve beraberliği koruyacağız. Ve korumakla kalmayacağız, onu en güçlü ve en güzel şekilde yarınlara, çocuklarımıza, torunlarımıza taşıyacağız" diye konuştu.

Türkiye'nin, "Büyük ve Güçlü Türkiye" idealine emin adımlarla ilerlediğini vurgulayan Albayrak, şunları kaydetti:

"Özellikle son dönemde ekonomide yaşadığımız spekülatif atakları ve dalgalanmaları geride bıraktık. Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde hayata geçirdiğimiz aksiyon planları ve ilan ettiğimiz Yeni Ekonomi Programımız ile birlikte sadece son bir ayı aşkın sürede, makroekonomik göstergelerde dünyada en pozitif performansı sergileyen ülkelerin başında geliyor Türkiye. İşte bu yolda, ortaya koyduğumuz hedeflere kararlılıkla yürümeye devam edeceğiz. İşte Star Rafinerisi, yeni dönem yatırım önceliklerimizin de önemli bir örneğini oluşturuyor. YEP kapsamında yatırımlarımızı, ihracata dayalı büyümeye, ithal ara maddelerin yerlileştirilmesine, cari açığın düşürülmesine katkı sağlayacak projelere yoğunlaştıracağız."

BİNALİ YILDIRIM KONUŞTU

TBMM Başkanı Binali Yıldırım, Türkiye'nin işlenmiş petrol ihtiyacının yüzde 25'ini tek başına sağlayan Star Rafineri'nin ezelde başlayan Türkiye-Azerbaycan kardeşliğini çok daha ileriye taşıyacağını söyledi.

Aliağa ilçesindeki Star Rafineri'nin açılış töreninde konuşan Yıldırım, bugün kardeş iki ülkenin akıl, irade ve güç birliği ile vücuda getirdiği eserin, "yahşi bir dikintinin" açılışını yaptıklarını belirtti.

Türkiye-Azerbaycan ilişkilerini ebediyete taşıyacak bu ve benzer ortak yatırımlarla iftihar ettiklerini, Bakü-Tiflis-Kars, Bakü-Tiflis-Ceyhan, TANAP, Star Rafinerisi ve buna benzer büyük olduğu kadar stratejik olan bu projelerin sadece Azerbaycan-Türkiye kardeşliğini pekiştirmediğini, aynı zamanda tüm Kafkasların, Orta Asya'nın ve Avrupa'nın enerji tehlikesizliğine de büyük katkı sağladığını kaydeden Yıldırım, ülkelerin ekonomisine büyük katkı yapacak rafinerinin İzmir'e, Türkiye'ye hayırlı olmasını diledi.

Yıldırım Aliağa yarımadasının İzmir'in, Türkiye'nin önemli bir sanayi bölgesi olduğuna dikkatini çekerek, iki ülkeyi can ile canan haline getiren bu eseri meydana getirmek için 3 bin mühendis, teknisyen, işçinin yanı sıra 19 bin 500 usta ve çalışanın emekleriyle katkı koyduğunu anlattı.

Yıldırım, şunları kaydetti: "2011 yılında başlanan ve 7 yıl süren bu devasa eser, rafinerimizin petrol işleme kapasitesine yüzde 25'lik ilave kapasite sağlıyor. Türkiye'nin 40 milyon ton petrol ürünü tüketimi var, bunun 10 milyon tonunu bu rafineriden sağlamış olacağız. Bu bakımdan cari açığımızda da 1,5 milyar dolara varan bir katkıyı bu tesis sağlamış olacak. Aileleriyle birlikte 5 bin nüfuslu küçük bir ilçenin geçimini sağlayacak 1 milyar 640 milyon litre akaryakıt depolama kapasitesine sahip. Anlamı 32 milyon 800 bin araca bir seferde 50'şer litrelik akaryakıt koymak demektir. Ülkemizin işlenmiş petrol ihtiyacının yüzde 25'ini tek başına sağlayan rafineri, ezelde başlayan kardeşliğimizi çok daha ileriye taşıyacaktır." 

Dünyanın en büyük sorunlarından birinin çevre sorunu olduğunu ifade eden Yıldırım, şöyle devam etti:

"Sanayi atıkları, plastik atıklar, baca gazları, kimyasallar, hava, su, toprak giderek daha fazla kirletilmektedir. Bu durum dünyadaki hayatın maliyetini de yükseltiyor. Bu rafinerinin en önemli özelliği de dünyanın en büyük sorunu haline gelen çevre kirliliğini meydana getirmeyecek olması, çevreci bir yatırım olasıdır. Teknolojinin son imkanlarının kullanıldığı bu tesis çevre dostu olarak inşa edilmiştir. Hepimizin övüneceği bu yatırım çevreci yanıyla da ödüle layık bir eser niteliğindedir.

Türkiye ve Azerbaycan ilişkilerinin en önemli tarafını karşılıklı yatırımlar, ticari münasebetler, bölgesel ve küresel enerji, ulaştırma projeleri teşkil ediyor. Kardeşlik hukukunun yanı sıra ekonomik, sosyal, siyasi, kültürel ilişkilerimizin genel çerçevesini karşılıklı faydalarımız teşkil etmektedir. Bu çerçevede iki üLke arasında 1991 yılından itibaren 200'den fazla anlaşma, protokol ve belge imzalanmıştır. Merhum Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev, Sayın Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in teşvik, desteğiyle imzalanan bu anlaşmalar ilişkilerimizi iki devlet bir millet anlayışına bir adım daha yaklaştırmıştır."

Bölge ve dünya ekonomisi için büyük önem taşıyan bu eserlerin, iki ülkenin bu anlayışının bir sonucu olduğunu vurgulayan Yıldırım, "Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı, Erzurum Güney Kafkasya doğalgaz boru hattı, Bakü-Tiflis-Kars demiryolu projeleri başarıyla hayata geçirilmiştir. Bakü-Tiflis-Kars projesinde bilfiil çalışmış biri olarak o dönemde her iki Cumhurbaşkanımızın ne kadar büyük engelleri aşma konusunda gösterdiği gayret ve dirayeti hatırlıyorum. TANAP projesi de Türkiye-Azerbaycan gücüne güç katacak bir şekilde tamamlanmıştır. Bu açılış töreni önemli bir yıl dönümüne denk geliyor. Bu yıl kardeş Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bağımsız devlet olarak tarih sahnesinde yer alışının 100. yılıdır. Ne güzel bir tevafuk ki Azerbaycan Cumhuriyeti'nin ilk bağımsızlığının 100. yıl dönümü hayranlık uyandırıcı ortak bir eserle Star Rafinerisi ile taçlandırıyoruz." ifadelerini kullandı.

Yıldırım, bu yatırımın ne ilk ne de son olduğunu kaydederek, sözlerini şöyle tamamladı:

"Hatıralarımız hep canlı duracak, ama ilişkilerimiz hatıralardan ibaret olmayacak. Aramızdaki muhabbeti müşahhas hale getirmek için karşılıklı münasebetlerimiz, yatırımlarımız daha artacaktır, her iki ülkenin ekonomisi çok daha güçlü hale gelecektir. Bugün Türkiye'nin Azerbaycan yatırımları 10 milyar dolayına ulaştı. Azerbaycan'ın Türkiye'deki yatırımı 9 milyarı aştı. Bu miktarların önümüzdeki yıllarda 20 milyar doları bulması bir gerçektir, bu rakama ulaşacaktır."  (A.A)

İlgili Haber

Erdoğan, İzmir'de DEÜ'nün akademik yılı açılışına katıldı