Hava kirliliğinin incelendiği kara rapor 2024'e göre İzmir'de hava kirliliği alarm veriyor

Temiz Hava Hakkı Platformu’nun 2016 yılından bu yana düzenli olarak hazırladığı Türkiye’deki hava kalitesi ve hava kirliliğinin insan sağlığına etkilerini inceleyen Kara Rapor 2024 yayınlandı. Rapora göre İzmirliler mevzuata göre belirlenen sınırın da üzerinde kirli hava soluyor.

İZMİR’DE HAVA KALİTESİ ALARM VERİYOR

Cumhuriyet'te yer alan habere göre; Kara Rapor’a göre hava kirliliğine yol açan partikül maddeler PM10 ve kanserojen PM2,5, üç büyük şehir olan İstanbul, Ankara ve İzmir’de düzenli ve yeterli ölçülmüyor. Ulaşılabilen kısıtlı resmi verilere göre İstanbullular 2022 yılı boyunca ortalama 38,41 µg/m³ yani Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) kılavuz değerinin iki buçuk katı PM10 kirliliğine maruz kaldı. Kanserojen partikül madde PM2,5 ise yeterince ölçülmedi. Ankara’da 2022 yılı PM10 yıllık ortalaması 39,25 µg/m³, İzmir’de ise 45,18 µg/m³’tü. İzmirliler yıl boyu ulusal mevzuatın koyduğu sınır değerin üstünde kirli hava soluyor. Ankara ve İstanbul ise bu limitin sınırında.

HAVA KİRLİLİĞİ MEME KANSERİNE YOL AÇIYOR

Kara Rapor 2024’ün en çarpıcı vurgularından biri, hava kirliliğiyle meme kanseri arasındaki ilişkinin ortaya konması. Dünyada meme kanseri ile hava kirliliği arasındaki ilişkiye işaret eden bilimsel araştırmaların sayısının giderek arttığına dikkat çeken raporun yazarlarından halk sağlığı uzmanı Prof. Dr. Gamze Varol şunları kaydetti:

“PM10 ve PM2,5 ile birlikte hava kirliliğinin önemli bir bileşeni olan NO²’de (azot dioksit) her 10 µg/m³’lük artış, meme kanseri riskini 1,02 kat artırıyor. Her 10 µg/m³ PM10 artışıyla meme kanserinden ölme riski 1,05 kat artıyor. ABD’de yapılan bir araştırmaya göre ise PM2,5’e daha fazla maruz kalınan bölgelerde yaşayanlarda meme kanseri vakalarında yüzde 8’lik bir artış gözlemlendi.”

Raporda ayrıca şu bilgilere yer veriliyor: Egzoz dumanı solumak meme kanseri riskini artırıyor. Fransa’da yıllık meme kanseri vakalarının yüzde 3,15’i, ana kaynağı trafik olan NO²’ye atfediliyor. Bu artışın maliyeti yıllık 825 milyon euro.

HAVA KİRLİLİĞİNDEN KAYNAKLANAN ÖLÜMLER 70 BİNE YAKLAŞTI

Kara Rapor kapsamında her yıl düzenli olarak yürütülen sağlık etki değerlendirmesine göre 2022 yılında Türkiye’de hava kirliliği sonucu gerçekleştiği tahmin edilen ölümler hem sayısal hem de orantısal olarak önceki yıllara göre daha yüksek. Sağlık etki değerlendirmesi çalışmasını yöneten halk sağlığı uzmanı Prof. Dr. Çiğdem Çağlayan şöyle konuştu: “2022 yılında illerdeki ortalama ince partikül madde (PM²,5) düzeyleri DSÖ kılavuz değeri olan 5 µg/m³’e indirilebilseydi 68 bin 440 ölüm önlenebilirdi. 2022’de kazalar, yaralanmalar ve COVID-19 nedenli ölümler harici gerçekleşen 30 yaş üstü toplam ölümlerin yüzde 14,2’si hava kirliliği kaynaklıydı.”