İran ile nükleer müzakerelerde uzlaşma

İran nükleer görüşmelerinde ana çerçeve üzerinde anlaşma

Ege Postası
02.04.2015 - 22:07

İsviçre’nin Lozan kentinde gerçekleştirilen İran nükleer müzakerelerinde, İran ve 5+1 ülkeleri (ABD, İngiltere, Fransa, Çin ve Rusya ve Almanya) arasında ana konularda anlaşmaya varıldı.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif attıkları twitter mesajlarında nükleer görüşmelerinde ana çerçeve üzerinde ulaşıldığını belirtti.

Ruhani mesajında "Nükleer programda ana çerçeve üzerinde uzlaşıldı. Anlaşma metni yazımı hemen başlayacak" dedi.

Zarif ise "Çözüm bulundu. Taslak üzerinde çalışmaya hazırız" diye yazdı.
Almanya Dışişleri Bakanlığı'nın Twitter hesabından atılan mesajda ise "Nihai anlaşma için çerçeve üzerinde anlaşıldı" ifadesine yer verildi.
Ardından ABD Dışişleri Bakanı John Kerry de anlaşmaya varıldığına dair bir twitter mesajı attı.

Fransız Haber Ajansı (AFP), İran medyasının, uzlaşma kapsamında İran'ın santrifüj sayısını 19 binden 6 bine indireceğini aktardığını bildirdi.

Twitter mesajlarının ardından ilerleyen dakikalarda AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ve Cevad Zarif anlaşmayla ilgili ortak bir açıklama düzenledi.
Anlaşma taslağının hazırlanmasına başlandığı belirtildi.
Mogherini, İran'ın tek bir nükleer tesisinin kalacağını ve nükleer programının belirli oranda kısıtalanacağını açıkladı.
Taslağın 30 Haziran'a kadar hazır olması planlanıyor.
Zarif, üzerinde varılan anlaşmaya göre, nihai anlaşmayla birlikte İran'a yönelik yaptırımların kaldırılacağını söyledi. (BBC Türkçe)

İki ismin açıklamalarına göre uzlaşının detayları şöyle:

İran 10 yıl boyunca izlenecek

John Kerry & Federica Mogherini & Cevad Zarif
John Kerry & Federica Mogherini & Cevad ZarifMogherini, İran'ın tek bir nükleer tesisinin kalacağını ve nükleer programının belirli oranlarda kısıtlanacağını açıkladı.

Mogherini, daha sonra gerekli şartlar yerine getirildiği takdirde İran'a uygulanan ambargonun kaldırılacağını söyledi.

Reuters Haber Ajansı'na göre İran'ın mevcut zenginleştirilmiş uranyum stoğunun üçte ikisi imha edilecek ya da ülke dışına çıkarılacak.

İran'ın nükleer programı 10 yıl boyunca gözetim altında olacak.

Hemen nihai anlaşmanın taslağı yazılmaya başlanacak, 30 Haziran'a kadar taslak metin hazırlanmış olacak.

30 Haziran'da belirlenen hedeflere ulaşılırsa nihai anlaşma imzalanacak.

Sürecin bundan sonraki kısmını Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEK) izleyecek.

UAEK İran'ın söz konusu anlaşma çerçevesinde verdiği sözleri tutup tutmadığını takip edecek ve raporlayacak.

UAEK'in olumlu raporlar vermesi halinde ve 30 Haziran'a kadar şartların yerine gelmesi halinde İran'a uygulanan yaptırımların kalkması bekleniyor.

Obama: Tarihi anlaşma

İran ve P5+1 ülkeler arasında sekiz gündür İsviçre Lozan’da süren müzakereler bugün bir çerçeveye kavuştu. Anlaşmanın şartlarını Beyaz Saray Gül Bahçesi’nde ABD Barack Obama açıkladı.
Obama’nın müzakerelere yönelik özellikle Kongre ve İsrail kanadından yükselen muhalefete rağmen başardığı anlaşmanın detayları sürece şüpheyle yaklaşanlar için de şaşkınlık uyandırıcı nitelikte.
Obama’nın açıkladığı çerçeveye göre İranlılar Arak’ta atom bombasına malzeme olabilecek plütonyum üreten ağır su reaktörünü devre dışı bırakmayı kabul etti.
Atom bombasına ulaşmak için kullanılan bir diğer yöntem uranyum zenginleştirme konusunda da Tahran Yönetimi elindeki santrifüj sayısını 3’te 2 azaltmaya razı oldu.
Ayrıca anlaşmanın en az 10 yıl sürmesi konusunda da taraflar mutabık kaldı. (Hürriyet)

ALMANYA DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI'NDAN AÇIKLAMA

Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier, İran'ın nükleer programıyla ilgili varılan uzlaşmayı 'büyük kararlı bir adım atıldığını' söyledi.

Ortak açıklamanın yapılmasından sonra konuşan Steinmeier, "Kutlama yapmak için erken. Yine de çerçeveyi belirliyen uzlaşma ile anlaşmanın önünde 10 yıldır duran engelleri aşmış olduk." dedi.

Nihai anlaşmaya ulaşılması halinde ilk kez Ortadoğu'daki bir krizin çözülmüş olacağını belirten Alman bakan, "Bölgedeki ve İran ve Arap ülkeleri arasındaki gerginliğin düşürülmesi umudu da böylece ortaya çıkabilir." ifadelerini kullandı.

İSRAİL'DEN ANLAŞMAYA JET TEPKİ

İsrail İstihbarat Bakanı Yuval Steinitz, "İran'ın nükleer silah edinmesi tehlikesine karşı askeri harekat da dahil tüm seçenekler masada" dedi.

Steinitz, İran'ın 5+1 ülkeleriyle yürüttüğü nükleer müzakerelere ilişkin İsrail radyosuna yaptığı açıklamada, tüm tehlikelere diplomasi ve istihbarat yoluyla karşı koymaya çalışacaklarını belirterek, "Başka seçeneğimiz kalmaması durumunda ise askeri seçenek de masada" diye konuştu.

ABD'nin, İran'a yönelik muhtemel bir askeri harekata karşı çıktığı yönünde soru sorulması üzerine, "İsrail'in, 1981'de Irak'taki Osirak Nükleer Santrali'ni tek taraflı vurmasını" hatırlatan Steinitz, "O operasyon ABD ile mutabakata varılarak yapılmamıştı. İran'ın nükleer silah edinmesi tehlikesine karşı askeri harekat da dahil tüm seçenekler masada" dedi.Steinitz, "Başbakan (Binyamin Netanyahu), İran'ın nükleer bir güç olmasına izin vermeyeceğini açıkça söyledi" ifadesini kullandı.