Sayıştay’dan çarpıcı ‘META-SU’ raporu

ARDA AKDENİZ/EGEPOSTASI – Menemen Belediyesi’ne bağlı META-SU İnşaat Taşımacılık Unlu Mamuller Turizm San. Tic. LTD. ŞTİ’nin 2020 yılı Sayıştay Denetim Raporu yayınlandı.

20 MİLYONLUK ZARAR

Şirketin 2020 yılı bilanço tablosunda, geçmiş yıllar zararları ile dönem zararı toplamının 20.266.675,77 liraya ulaştığı ortaya çıktı. Konuyla ilgili gerekli önlemlerin alınmadığına dikkat çekilirken, incelemelerle ilgili şu ifadelere yer verildi:

‘’Şirketin geçmiş dönemler de dâhil olmak üzere, faaliyet zararı açıklamasına ve açıklanan zararın şirket sermayesini karşılıksız bırakmasına rağmen gerekli önlemlerin alınmadığı ve geçmiş dönemlerde genel kurul toplantılarının yapılmadığı anlaşılmıştır.

Şirketin 2020 yılı bilanço tablosunda, geçmiş yıllar zararları ile dönem zararı toplamının 20.266.675,77 TL’ye ulaştığı ve sermayesinin tamamının karşılıksız kaldığı anlaşılmaktadır. Mezkûr Kanun’un 409'uncu maddesinde şirket genel kurul toplantılarının her faaliyet dönemi sonundan itibaren 3 ay içinde yapılması gerektiği, 636'ncı maddesinde ise genel kurulun toplanamaması halinde şirketin feshinin söz konusu olabileceği ifade edilmiştir. bu bağlamda şirket faaliyetlerinin görüşülmesi için her faaliyet dönemi sonundan itibaren üç ay içinde genel kurul toplantısının yapılması gerekmektedir. 

ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLARDA 32 MİLYONLUK EKSİK

Raporda şirket muhasebe kayıtlarında yer alan ödeme süresi geçmiş, protesto edilmiş veya yazı ile birden fazla istenmiş, detayı tabloda gösterilen alacakların “Şüpheli Ticari Alacaklar” hesabına aktarılmadığına yer verildi.

Yapılan incelemelerde ‘’Sonuç olarak 128- Şüpheli Ticari Alacaklar hesabında izlenmesi gereken alacakların olması gerekenden 32.267.760,62 TL eksik, 120- Alıcılar hesabında ise aynı tutarda fazla bulunması sebebiyle 2020 yılı mali tablolarında hataya sebebiyet verilmiştir’’ denildi.

YASAKLIK TEYİDİ YAPILMAMIŞ

Sayıştay, ayrıca şirketin doğrudan alım yapılacak kişi ya da firmaların ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının tespitinin yapılmadığını da belirtti.

ŞİRKET BÜTÇESİNİN HAZIRLANMAMASI

Sayıştay, şirketin bütçesinin hazırlanmadığı yönünde bir tespit yaptı. Söz konusu tespit ‘’Şirketin 2020 yılı faaliyet döneminin incelenmesinde şirket müdürü tarafından kabul edilerek uygulamaya konulan bütçesinin olmadığı tespit edilmiştir.’’ ifadeleriyle raporda yer buldu.

‘KIDEM TAZMİNATI’ SORUNU

Raporda şirket bünyesinde çalışan personelin mali ve sosyal haklarıyla ilgili eksikler de tespit edildi. 

Şirkette çalışan işçiler için kıdem tazminatı karşılığının ayrılmadığı, buna bağlı olarak gelir tablosunda ilgili gider kalemlerinin yanlış bilgiler içerdiği kaydedildi.

Açıklamda ‘’Yapılan incelemede, şirkette çalışan işçiler için kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılarak söz konusu hesaplara alınmadığı, işçilere yapılan kıdem tazminatı ödemelerinin tamamının ödemenin yapıldığı yılda giderleştirildiği görülmüştür. Bu durum bilançoda 372 ve 472- Kıdem Tazminatı Karşılığı hesaplarının ve gelir tablosunda ilgili gider kalemlerinin doğru bilgi içermemesine sebep olmaktadır’’ ifadelerine yer verildi.

SÖZLEŞMESİZ PERSONEL ÇALIŞTIRMA

Yapılan incelemelerde şirkette sözleşmesiz personel çalıştırıldığı da tespit edildi.

‘’META-SU Ltd. Şti. bünyesinde çalışan personel ile şirket arasında personelin mali ve sosyal haklarının düzenlendiği iş sözleşmelerinin düzenlenmediği görülmüştür.

Şirketin (İşveren) çalışanları (işçi) ile iş sözleşmesi yapma zorunluluğu bulunmaktadır. Şirketin bu husustan kaçınması halinde İş Kanunu'nun 99’uncu maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan idari para cezası şirket hakkında uygulanmaktadır. Yapılan inceleme sonucunda şirketin kendi personelleri ile iş sözleşmeleri yapmadığı ve şirket çalışanlarının almış oldukları ücretlerin şirket müdürü tarafından keyfi olarak belirlendiği görülmüştür. Yazılı bir sözleşmenin bulunmaması nedeniyle çalışanların diğer mali ve sosyal hakları hususunda da belirsizlik bulunmaktadır. 

Sonuç olarak, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri gereği şirketin, çalışanları ile iş sözleşmesi düzenlemesi ve çalışanların mali ve sosyal haklarının açık bir şekilde belirlenmesi hem şirketin hem de çalışanların hak kaybına uğramaması açısından bir zorunluluktur. Bu bağlamda çalışanlar ile iş sözleşmelerinin düzenlenmesi gerekmektedir.’’

İSTİHDAM İLANLARI İŞKUR’A BİLDİRİLMEMİŞ

Ayrıca şirketin işçi alım ilanlarını İŞKUR’a bildirmediğine de ‘’Yapılan inceleme sonucunda, şirket tarafından gerçekleştirilen işçi alımlarında mevzuat gereği alım ilanlarının İŞKUR’a gönderilmediği, şirket müdürü tarafından işçilerin ihtiyaca göre şifahen belirlenip istihdam edildiği ve söz konusu uygulama neticesinde işçi alımları hususunda objektif unsurların belirlenmediği görülmüştür’’ ifadeleriyle yer verildi.

60 KİŞİYE FAZLA MESAİ YAPTIRILMIŞ

Yapılan incelemelerde META-SU bünyesindeki 60 personelin yasal süre olan yıllık 270 saatten fazla çalıştırıldığı da tespit edildi.

Raporda ‘’ Yapılan incelemede META-SU Ltd. Şti. uhdesinde istihdam olunan işçilerin 2020 yılına ilişkin fazla çalışmalarının incelenmesi sonucunda, 60 personelin ortalama 388 saat fazla çalışması olup 4857 sayılı Kanunda belirlenen üst limiti aştığı tespit edilmiştir. T.C. Sayıştay Başkanlığı İzmir Menemen Belediyesi Meta-Su İnşaat Taşımacılık Unlu Mamuller Turizm San. Tic. Ltd. Şti. 2020 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu 17 Bu itibarla; İdari para cezasına muhatap olmamak ve Kanuna aykırı hareket etmemek amacıyla şirket uhdesinde istihdam olunan işçilerin 4857 sayılı İş Kanunu’na uygun olarak fazla mesai sürelerinin düzenlenmesi sağlanmalıdır’’ denildi.