Sertel'den stok çıkışı: Dondurulmuş et miktarı savaş dönemini aratmadı

2018 yılında 116 bin 760 baş ithal, 156 bin 975 baş yerli olmak üzere toplam 273 bin 735 büyükbaş hayvan kesimi gerçekleştiren ESK, bu kesimlerin büyük kısmını dondurarak saklamayı tercih etti. 2018 yılında kesilen 273 bin 735 büyükbaş hayvandan toplamda 29 milyon 996 bin 69 kilogram kırmızı karkas et elde edilirken, bunun 12 milyon 388 bin 149 kilogramı taze olarak piyasaya sunuldu. Geriye kalan 17 milyon 607 bin 920 kilogram ise dondurulmuş olarak depolarda bekletiliyor. 2017 yılında 3 milyon 898 bin 367 kilogram olan dondurulmuş et miktarının 2018 yılında yüzde 451 oranında artarak 17 milyon 607 bin 920 kilograma ulaşması dikkat çekti.

ESK 2018 yılı Sayıştay raporunda, “Kurum tarafından satış mağazaları kanalıyla nihai tüketicinin talepleri, yapılan sözleşme ve protokollerle toplu alım yapan kamu kurum kuruluşları, hastaneler, yatılı bölge okullarının talepleri ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin talepleri karşılanmaktadır. Stoklarda mevcut olan miktardan Kurumun anlaşma yaptığı satış miktarı düşüldüğünde dahi kurumun elinde yüklü miktarda gövde sığır eti kalacağı anlaşılmaktadır” tespiti yapıldı.

SERTEL SOĞAN BASKINLARINI HATIRLATTI

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İzmir Milletvekili ve KİT Komisyonu üyesi Atila Sertel, görevi piyasayı regüle etmek ve et fiyatlarındaki artışa engel olmak olan kurumun depolarında bu kadar çok miktarda et bulundurmasına anlam veremediğini söyledi. Fiyatların yüksekliğinden dolayı bir dönem depolarda soğan baskınları yapıldığını hatırlatan Sertel, vatandaşın pahalılıktan dolayı et yiyemediği bir ortamda bu miktarda etin dondurulma gerekçesinin açıklanması gerektiğini vurguladı.

Fiyatları düşürmek gerekçesiyle son yıllarda Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından ithalata yönlendirilen kurumun depolarındaki etleri piyasaya sürmesi halinde et fiyatlarında belirgin bir düşüş gerçekleşeceğini öne süren Sertel, şunları söyledi:

“Belki de savaş dönemlerinde dahi bu miktarda et depolarda bekletilmemiştir. Depolardaki dondurulmuş et miktarının bir önceki yıla göre yüzde 451 oranında artmasını uzmanlar yürütülen ithalat politikasına bağlıyor. Depolarda bu denli et var ve buna rağmen ESK’nın satış mağazalarında vatandaşlar ucuz et bulamıyor. Sayıştay da ‘Kurum kombina ve mağazalarında yapılan inceleme ve denetleme çalışmalarında, kuşbaşı, kıyma vb. temel et ürünleri ile sucuk vb. şarküteri ürünlerinin satış mağazalarında zaman zaman mevcut olmadığı, kurumun tüketici talebini yeterince karşılayamadığı gözlenmiştir’ tespitini yapıyor. Bir tarafta vatandaş et bulamıyor diğer tarafta milyonlarca kilogram et depolarda bekletiliyor. Bir dönem fiyatların pahalılığını bahane ederek soğan depolarını bastıran iktidar, fiyat düşürmek bahanesi ile ithal ettiği etleri depolarda saklıyor. Bu ne perhiz bu ne lahana turşusu'”

İTHALAT NEDENİYLE KURUM ZARAR EDİYOR

Dövize dayalı ithalatın getirdiği finansman yüklerinin kurumu zarara uğrattığını belirten CHP İzmir Milletvekili Atila Sertel, Et ve Süt Kurumu’nun 2018 yılında 491 milyon 116 bin TL zarar ettiğini açıkladı. 2017 yılında 223 milyon 453 bin TL kar eden ESK’nın, 2017 yılında başlayan ithalatın ardından 2018 yılını ciddi bir zararla kapattığını söyledi.  

2018 yılında yapılan ithalat için 2 milyar 900 milyon lira ödeme yapıldığını kaydeden Sertel, “Sayıştay raporlarına yansıyan tespitlere göre; dövize dayalı ithalatın getirdiği finansman yüklerinin yanı sıra besicilere olan borçların ödenebilmesi için kurum ticari kredi kullanmak durumunda kalmış, bu durum kurumu faiz yüküyle karşı karşıya bırakmıştır. Denetimin yapıldığı dönem olan Nisan 2019 sonu itibariyle ödenecek olan kredi tutarı, 1 milyar 521,7 milyon TL düzeyine ulaşmış olup, aynı tarih itibariyle ödenen kredi faizlerinin tutarı 49,1 milyon TL’dir. İthalat nedeniyle 2018 yılında toplamda 2 milyar 900 milyon yabancıların cebine girmiş. Kurum zarar etmiş. Rakamlar tüm gerçekliğiyle ortada iken AKP iktidarı ve Tarım Bakanı halen ithalatı savunuyor. ‘İthalata devam edeceğiz’ diyor. Kurumlara görev zararı yazdıra yazdıra, yerli üreticiyi perişan ede ede ithalat yapıyorlar. Soruyorum; bunlar mı yerli ve milli” diye konuştu.