Zamlar geliyor maaş erimeye devam ediyor: 2022’de asgari ücretlinin kaybı ne kadar?

TENZİLE AŞÇI/EGEPOSTASI- Ülke tarihinde ekonomik ilklerin yaşandığı 2021 yılının son aylarında belirgin bir şekilde artmaya başlayan ve 2022 yılıyla birlikte zirve seviyelere ulaşarak her geçen gün farklı bir alanda rekor tazeleyen zamlar, vatandaşın belini bükmeye devam ediyor.

2021 yılında her zamankinden daha da hissedilir hale gelen krizin neticesinde 2022 yılında asgari ücrete 50,54 oranında rekor bir zam yapılmış ve asgari ücret 2 bin 825 liradan 4 bin 253 liraya yükselmişti.

2022 yılının ilk saatlerinden bu yana ülke gündemi ekonomi ve art arda gelen zamların etrafında dönerken akaryakıt fiyatları olmak üzere; elektrik, su, doğalgaz, temel gıda ürünleri, hijyen ürünleri, ulaşım ve kira fiyatlarının fahiş oranda yükselmesi, asgari ücretlinin yoksulluğunu daha da derinleştirdi. Hükümetin fahiş fiyatlarla mücadele politikalarının ürünü olan ve kuruşlarla hesaplanan temel gıda ürünleri ve hijyen ürünlerindeki KDV indirimi de vatandaşın cebini rahatlatmadı.

ASGARİ ÜCRET AÇLIK SINIRININ BİLE ALTINDA

Türk-İş’in ‘Açlık ve Yoksulluk Sınırı’ araştırmasına göre açlık sınırı Mart ayında 4 bin 928 liraya yükselirken asgari ücret yılın ilk 3 ayında açlık sınırının 700 lira altında kaldı. 

Zamlı fiyatlar, düşen alım gücü ve sokaktaki enflasyonla birlikte asgari ücretlinin kaybı ise yüzde 50’leri buldu. Tüm zamlara rağmen asgari ücrete ikinci bir zam yapılıp yapılmayacağı ise hala belirsizliğini koruyor.

ENFLASYON TARİHİ REKORUNU KIRDI

Öte yandan; Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) mart ayı enflasyon verilerine göre Türkiye'de yıllık enflasyon 61,14’le son 20 yılın en yüksek seviyesine çıktı.

Ekonomist ve akademisyenlerden oluşan Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ise yıllık enflasyonu yüzde 142,6 olarak hesapladı.

Verilere göre; benzin, motorin ve LPG fiyatlarının zirve yaptığı mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 99,12 ile ulaştırma, yüzde 70,33 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu. 

FİYATLARI CEP YAKIYOR MUTFAKLAR BOŞ KALDI

Art arda gelen zamlarla birlikte asgari ücrete yapılan yüzde 50 oranındaki zam eksilere düşerken gıda fiyatlarında ise yüzde 100’e varan ve daha da üstüne çıkan zamlar yapıldı. Ekmeğe de gelen zamlarla birlikte vatandaşlar ekmek dahi alamaz hale geldi.

Bu kapsamda; 2021 Ocak-Nisan ayında litresi 2 lira 80 kuruş olan çiğ süt, 2022 yılı Nisan ayında yüzde 150 üzerinde zamlandı ve 5 lira 70 kuruşa yükseldi.

2021 yılı Ocak ayında kilosu 27 lira olan beyaz peynir fiyatları da yaklaşık yüzde 75’likbir artışla 2022 Ocak ayında 47 lira 50 kuruşa yükseldi. Nisan ayında ise bu fiyat 60 liranın üstünü gördü.

Vatandaşın mutfaklarında varlığını unuttuğu bir diğer temel besin kaynağı olan kırmızı ete de son bir yılda rekor zam geldi. 2021 yılı Mart ayında ortalam fiyatı 55 lira olan dana eti 2022 yılı Nisan ayında bir önceki yıla göre yüzde 55 oranında arttı ve 85 liraya yükseldi. Et ve Süt Kurumu’nun tarifesini yansıtan bu fiyatlar vatandaşların en kolay şekilde ulaştığı marketlerde ise 120 liranın üstünde.

Mutfakların vazgeçilmezi olan ve bir zamanlar vatandaşların kolaylıkla ulaşabildiği geçtiğimiz yıllarda demeti 1 lira 50 kuruşa satılan ve 5 lira olmasıyla tepki çeken marulun fiyatı ise rekor bir artışla 2022 yılı nisan ayında 20 liraya dayandı.

Mutfakların zam şampiyonlarından biri de domates oldu. 2021 yılı Eylül ayında kilosu 12 liraya satılan domates Nisan 2022’de yüzde 100’ün üzerinde bir zamla 30 liraya yükseldi. Nisan 2022’de zamlı fiyatlarda zirveyi gören diğer ürünler ise kilosu 30 lira olan patlıcan ve 25 liraya yükselen biber oldu.