Cenneti karıştıran karar

Doğal güzellikleri ve değerli tarım arazileri ile İzmir’in gözde tatil cenneti olan Karaburun Yarımadası’nı tehdit eden RES krizi yeniden alevleniyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın talebi üzerine harekete geçen Bakanlar Kurulu, kritik bir kararın altına imza atarak Urla ve Karaburun bölgesindeki 6 ayrı alanda RES (Rüzgar Enerjisi Santrali) kurulabilmesi için acil kamulaştırma kararı aldı.

Ege Postası
30.04.2014 - 14:59

ERMAN ŞENTÜRK/HABER SERVİSİ- Karaburun Yarımadası’nda çevreciler, halk ve birçok siyasi kesimin karşı çıktığı rüzgar enerji santralleri (RES) ile ilgili kriz şiddetlenerek artıyor. Halen 200’e yakın santralin bulunduğu yarımada üzerinde 166 adet daha RES kurulması için çalışmalarını yürüten yatırımcı firmalar peşi sıra başvurularını sürdürürken, Bakanlar Kurulu tarafından yayınlanan karar yine büyük tepki ile karşılandı. Yıllar süren çevreci mücadelesi sonunda bölgenin özel koruma alanı ilan edilmesini bekleyen Karaburun halkı, bölgede yeni tesisler kurulmasına olanak sağlayacak bu gelişme sonrasında şoka uğradı.

6 AYRI NOKTADA ACİL KAMULAŞTIRMA
İzmir İlinde tesis edilecek elektrik dağıtım tesislerinin kurulabilmesi amacıyla Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın talebini değerlendiren Bakanlar Kurulu, 6 ayrı taşınmaz için acil kamulaştırma kararı aldı. Karaburun’da Yaylaköy ve Eğlenhoca, Urla’da Barboros ve Nohutalan bölgesindeki arazilerin Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü adına tescil edilmek üzere Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından acele kamulaştırılmasına yönelik değişiklik bugün resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi.

YARIMADA’NIN ÜÇTE İKİSİNE RES
Yarattığı çevresel etkiler ve tarım, hayvancılık gibi faaliyetlerle geçimini sağlayan halk tarafından bölgeyi tehdit ettiği gerekçesi ile sert tepki ile karşılanan RES’lere dair son dönemlerde artan başvurular dikkat çekerken, yeni tesisler kurulmasına olanak sağlayacak talepler de kapatılan İl Özel İdaresi’nin son meclis oturumunda veto edilmişti. Diğer yandan, RES’lerin önünü açan bir diğer kritik gelişme de yine geçtiğimiz aylarda ÇED yetkisinin valiliklere bırakılmasını öngören değişiklik olmuştu. 436 kilometre yüz ölçüme sahip Karaburun Yarımadası’nda bölgenin üçte ikisini, yani toplamda 290 kilometrekaresinde RES yapılmasına olanak sağlayacak düzenleme yine geçtiğimiz yıl içerisinde yürürlüğe girmişti. Buna göre, toplam 6 ayrı firmanın Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndan üretim lisansı alarak 113 RES kurduğu yarımadada, 166 rüzgar tribünü için de başvuruların yapılması bekleniyor. Bakanlık ve EPDK’nın konu hakkında yürüttüğü çalışmalar doğrultusunda yarımadada yeni RES’ler kurulması için girişimlerin artmasına kesin gözü ile bakılırken, daha önceden enerji tarlası olarak projelendirildiği belirtilen bölgede planlama yetkisinin ve izinlerin İl Özel İdaresi’nden İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne geçmesiyle birlikte yerel yönetimin konu hakkında nasıl bir tutum izleyeceği ise merakla bekleniyor.

“KARABURUN’DAKİ DÜNYA MİRASI YOK EDİLİYOR”
Süreci yakından takip eden ve Karaburun halkı ile birlikte uzun süredir çevreci mücadeleye ortak olan Karaburun Kent Konseyi Başkanı İpar Dilli konuya dair yaptığı değerlendirme şunları kaydetti: “Santrallerden 70 tanesinin kabulü yapıldı geri kalanlarının inşaatı devam ediyor. Bu santrallerin hepsinin yapılması halinde, Karaburun Yarımadası’nın üçte ikisini kaplayacak. Bizim yüzölçümümüz 415 kilometrekare, santrallerin toplam alanı ise 300 kilometrekareye yakın. Santrallerin kurulduğu bölgede yaşayan halk ağırlıklı olarak keçi yetiştiriciliği ve zeytincilikle geçiniyor. Dolaysıyla keçilerin mera alanları kayboluyor. Bu ekonomik açıdan köylüleri sıkıntıya sokar. Köylülerin hazineden kiraladığı zeytinlik alanları var. Bu bölgelerde araziler santral için köylülerin elinden alındığında vatandaş zor durumda kalacak. Tribünlerin köylere uzaklığı 500 metre civarında. Bu da gürültü ve görüntü kirliliği var. Gürültü korkunç boyutlarda. Karaburun doğa açısından çok özel bir yere sahip, yarımada mutlaka dünya ölçeğinde korunma altına alınması gereken bir yer. Biz rapor hazırladık ve Çevre Bakanlığı’na gönderdik, bakanlık bunu kabul etti. Ve buranın özel koruma alanı olması için raporunu hazırladı, rapor şimdi bakanlar kurulunda. Ama bu kadar özel bir yerin üçte ikisinin RES’lere ayrılıyor olması doğal varlıkların tümüyle yok olması anlamına geliyor. Karaburun adasındaki dünya mirası katlediliyor. Köylerin sağlık ve geçim kaynakları yok ediliyor. Karaburun halkı topladığı 3 bin imzayı Ankara’ya gönderdi. Vatandaşlar, özel koruma alanının bir an önce ilan edilmesi ve rüzgar elektrik santralleri yatırımlarının durdurulmasını istiyor. RES’lerin öneminin farkındayız ama bu santraller yarımada için çok fazla.”

KORUMA ALANI STATÜSÜ BEKLERKEN ACİL KAMULAŞTIRMA
Diğer yandan, yarımadada devam eden çevre mücadelesini yargıya taşıdıklarını hatırlatan Kent Konseyi Başkanı Dilli, “Yaylaköy halkı, Karaburun Çevre ve Kültür Birliği ve Karaburun Kent Konseyi olarak 166 tribün kurulmasına olanak sağlayan değişikliğin iptali için hukuk mücadelesine başladık. ÇEHA’dan (Çevre ve Ekoloji Avukatları Grubu) 30 avukatın desteğiyle, kurulacak rüzgar tribünlere ÇED raporu gerekli değildir diyerek olur veren Çevre ve Şehircilik Bakanlığı aleyhine yürütmeyi durdurma istemiyle dava açtık. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı aleyhine de üretim lisansının iptali için dava açtık. Eğer bu tesisler kurulursa bölgenin yüzde 60’ı rüzgar enerji santrali olacak ve Karaburun bitecektir” dedi ve “Keşke acil kamulaştırma karı çıkartıldığı gibi aynı duyarlılık ve özen yarımadanın özel çevre koruma alanı ilan edilmesi için de gösterilseydi. Burası özel koruma alanı m? Yoksa enerji tarlası m? Devletin artık bu konuda bir karar vermesi gerekiyor” sözleriyle alınan son karara dair bölgedeki vatandaşlar adına tepkisini dile getirdi.