Susam’dan Babacan’a çiftçi ve esnaf sorusu

CHP İzmir Milletvekili Mehmet Ali Susam, istihdamın üçte birini gerçekleştiren çiftçiler ile esnafların ve sanatkarın banka kredilerinin sadece yüzde 4’ünü kullanabildiğini söyledi. Her iki kesimin de ekonomik yaşamdan dışlandığını ifade eden Susam, Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’a verdiği soru önergesinde Avrupa’daki kooperatif bankacılığını önerdi.

Ege Postası
20.10.2013 - 10:16

İZMİR -TÜİK'in Temmuz 2013 verilerine göre Türkiye genelinde çalışan 26 milyon kişi içinde 6,5 milyon çiftçi ve 2 milyon esnaf ve sanatkar olduğunu söyleyen Mehmet Ali Susam, “Çiftçimizin bir yandan 74 milyonluk nüfusu beslerken, diğer yandan toplam ihracatımızın yüzde 13,5’luk bölümünü gerçekleştirmektedir. Girişimciliğin birinci basamağı olan esnaf ve sanatkar kesimi ise kısıtlı sermayesiyle kendisinin ve ailesinin nafakasını çıkartmanın yanı sıra devlete vergi ve sosyal güvenlik primi ödeyen, mesleki eğitim vererek gençleri iş sahibi yapan ve toplumsal barışa katkı koyan önemli bir kesimdir. Hem sosyal hem de ekonomik açılardan büyük önem arz eden bu iki kesim, hükümetin politikaları sonucu ekonomik yaşamdan dışlanmaktadır” dedi.

Teşvikler yetersiz
Tarım kesiminin devlet teşviklerinden yeteri kadar yararlanamadığını ifade eden Susam, “Tarım Kanunu, çiftçiye Gayrı Safi Yurtiçi Hasıla’nın yüzde biri oranında destek verilmesi zorunluluğu tutmasına karşın, kanunun çıktığı 2006 yılından bu yana bu oran asla tutturulamamıştır. Her yıl ortalama almaları gereken teşvikin yarısını alabilen çiftçiler, hükümetten 36,2 milyar lira alacaklıdır. Esnaf ve sanatkarların sayıları ve ticari yaşamdaki etkinlikleri ise son 11 yıllık süreçte sürekli geri gitmiş; “modası geçmiş” işletmeler olarak algılanmış ve tanıtılmışlardır. AKP iktidarı döneminde sadece bir kez “Can suyu” adıyla altında teşvik verilmiştir. Onda da kredinin kime verileceğine yönelik inisiyatif bankalara bırakıldığından teşvike daha çok ihtiyaç duyan, kredi alması daha güç olan esnaflar, krediden faydalanamamıştır” diye konuştu.

Kredilerin sadece yüzde dördü
Tarım kesimi ile esnaf ve sanatkarların Türkiye’de dağıtılan toplam kredilerin ancak yüzde 4’ünü alabildiğini ifade eden Susam, “Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun verilerine göre bu yılın ilk 8 ayında bankalar toplamda 940 milyar lira kredi dağıtırken; tarım kesimi 20, esnaf ve sanatkar ise 11 milyar olmak üzere toplam 31 milyar liralık bölümünü alabilmiştir. Bu tutar toplam kredilerin sadece yüzde 4,3’ü kadardır. Üstelik tarım kesimine verilen kredilerin yaklaşık yarısı Ziraat Bankası’ndan olmak üzere, yüzde 63’ü kamu bankaları tarafından verilmiştir” dedi.

Kooperatif bankacılığı
Ekonominin durağanlaştığı ve risk iştahının azaldığı geçiş dönemlerinde çiftçiler ile esnaf ve sanatkarın kredi payları daha da azaldığı ifade eden Mehmet Ali Susam, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bankacılık sistemi, hükümetin ekonomi yönetiminde geride bıraktığı, desteklemediği, bu iki kesimi riskli görmektedir. Bu nedenle kredi verirken hizmet ve inşaat gibi sektörlere yönelmektedir.
Küçük işletmelerin finansmana ulaşması sırasında bir sorun yaşanmaması amacıyla kurulan Tarım Kredi Kefalet Kooperatifleri ve Esnaf ve Sanatkar Kredi Kefalet Kooperatifleri, yeterli verimlilikte çalıştırılamamaktadır. Kooperatiflerin plasmanları düşük tutulmakta, küçük işletmeler bankalara yöneltilmektedir.
Oysa Avrupa’da özellikle tarımsal krediler büyük ölçüde kooperatif bankacılığı sistemiyle yürütülmektedir. Kredi Kefalet Kooperatifleri sistemlerinin, özerk yapılar haline dönüşerek Avrupa benzerleri gibi kooperatif bankacılığına yönelmesi gerekmektedir. Bu sayede ülke ekonomisine önemli katkıları bulunan kesimler, bankacılık sisteminin iştahına ve insafına terk edilmemiş olur.”